ENFLASYON

Bu gün Migrosa gittim. Su alacağım. 5 litrelik şişe su 35 lira olmuş. Geçen ay aynı suyu, 25 liraya almıştım. Ne oldu da, bir ayda suyun fiyatı yüzde kırk artt?

-Hükümet dolar kurunu sabit tutuyor. İthal girdi maliyeti değişmedi.
-Asgari ücret değişmedi.
-Nakliye giderlerindeki artışın maliyet içerisindeki yeri yüzde biri geçmez.

Maliyetler artmadığı halde fiyatlar neden artıyor?

Cevabı, ekonomideki para teorisi veriyor.

FİSHER adında bir ekonomist  paranın  değerini ölçen formülü bulmuş. Adına paranın miktar teorisi deniliyor.

Formül şöyle;

PT=MV

P fiyatları gösteriyor. T mal ve hizmetleri, M para miktarını, V paranın dönüşüm hızını gösteriyor.

T yi yani mal ve hizmetleri artırmak zor. Ekonomik büyümeye bağlı. Türk ekonomisinin uzun vadeli büyüme oranı yüzde 5 dir.

V  aynı birim paranın kaç kere kullanıldığını gösteriyor. Faize bağlı olarak kısa süreli değişmeler olur. Ancak, fazla değişmez.

M para miktarı arttığı zaman, bu artışın bir kısmını üretimdeki artış telafi eder. Telafi edecek oran büyümeye bağlı. Büyümenin talep ettiği para miktarından daha fazlası piyasya sürüldüğü zaman, formül gereği, P yani fiyatlar artıyor.

Demek ki, piyasaya bol miktarda para sürülüyor.

Şinasi Kara